Projekt pod kierownictwem:

prof. dr. Mariana Głoska i dr. Piotra A. Nowakowskiego

Badania terenie byłego poligonu na Brusie w Łodzi miały na celu odnalezienie mogił osób rozstrzelanych i pochowanych na poligonie w czasie okupacji niemieckiej oraz przez funkcjonariuszy tzw. „aparatu bezpieczeństwa” w okresie powojennym. Stacjonarne badania archeologiczne na terenie poligonu rozpoczęły się w roku 2008  i kierował nimi prof. dr hab. Marian Głosek. W latach 2010–2016 pracami kierował dr Piotr A. Nowakowski.

W wyniku kwerendy źródłowej, przeprowadzonej w archiwum Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Łodzi, w badaniach położono szczególny nacisk na odnalezienie mogiły rozstrzelanego i jakoby pochowanego na poligonie kpt. Stanisława Sojczyńskiego – „Warszyca”. Informacji o istnieniu masowych mogił z lat II Wojny Światowej dostarczały spisane zeznania świadków zbrodni przechowywane przez Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Łodzi. Innym źródłem wiedzy o mogiłach były notatki z powojennej prasy łódzkiej, w których znajdowały się wzmianki o przeprowadzanych na poligonie ekshumacjach.

W roku 2008 natrafiono na mogiłę oznaczoną jako Grób 1 zawierającą szczątki 42 osób. W roku następnym wyekshumowano dwie mogiły – Grób 2 (4 szkielety) i Grób 3 (24 szkielety). W roku 2010 udało się natrafić na trzy groby zbiorowe – Grób 4, 5 i 6, w których spoczywały 32 osoby. Ostatnią jak dotąd, mogiłę wyekshumowano w roku 2011 podnosząc szczątki 13 ofiar.

Sądzić można, iż poza osobami z Grobu 2, pozostałe szkielety należą do ofiar tzw. „ Inteligenzaktion ”, która miała miejsce w Łodzi w dniach 9 – 12 XI 1939 r. oraz represji hitlerowskich z późniejszych lat wojny.

Cztery szkielety, spoczywające w Grobie 2 należy łączyć z terrorem komunistycznym lat powojennych.

W trakcie badań archeologiczno – ekshumacyjnych, w latach 2008 – 2012, na terenie poligonu Łódź – Brus wyeksplorowano 158 wykopów archeologicznych zarówno sondażowych jak i szerokopłaszczyznowych.

W efekcie badań wyekshumowano 7 grobów masowych zawierających, łącznie, szczątki 115 ofiar represji hitlerowskich i stalinowskich. Pozyskano także ogromny zbiór zabytków ruchomych będący cennym źródłem do studiów nad życiem mieszkańców przedwojennej Łodzi.

Udało się także zidentyfikować 4 osoby spoczywające w Grobie 1. Swoją tożsamość odzyskali: Władysław Krzemiński – urzędnik magistratu łódzkiego, Stanisław Sapociński – dziennikarz, Henryk Szulc – radny miejski oraz Tomasz Wilkoński – dyrektor Zjednoczonych Zakładów Włókienniczych K. Scheiblera i L. Grohmana.

Szczątki ludzkie, wyekshumowane z Grobu 1 i Grobu 3 zostały pochowane na cmentarzu komunalnym „Doły” w Łodzi przy ulicy G. Palki 9. Pozostałe są obiektem badań specjalistów z Katedry Bronioznawstwa i Kultury Materialnej Średniowiecza Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego oraz Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi a wyniki badań DNA osób pochowanych w Grobie 7 zostaną wkrótce opublikowane.