O badaniach społeczności schyłkowopaleolitycznych w Polsce Środkowej

Seminarium KP IAUŁ

dr Dominik K. Płaza (Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi), Stan badań nad społecznościami schyłkowopaleolitycznymi w Polsce Środkowej

10 V 2023 r., godz. 10.00, s. 1.C IA UŁ

Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych na wystąpienie dr. Dominika K. Płazy (Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi) pt. „Stan badań nad społecznościami schyłkowopaleolitycznymi w Polsce Środkowej”, które odbędzie się w środę 10 maja 2023 r. o godz. 10.00 w s. 1.C IA UŁ w ramach seminarium Katedry Prahistorii Instytutu Archeologii UŁ.

Do udziału w seminarium w szczególności zachęcamy naszych studentów.

Historia badań nad społecznościami ze schyłkowego paleolitu w Polsce Środkowej ma ponad 100 lat. Obok archeologów amatorów oraz nauczycieli, którzy zbierali zabytki na wydmach jednym z pierwszych badaczy stanowisk paleolitycznych był Konrad Jażdżewski, który jeszcze pod koniec lat 20. XX w. tych jako student archeologii na Uniwersytecie Poznańskim penetrował m.in. okolice Zakola Załęczańskiego. W latach 30. jednym z najaktywniejszych badaczy w okolicach Łodzi był Władysław Kasiński. Od 1945 r. dalszy postęp w badaniach nad schyłkowym paleolitem związany jest głownie z aktywnością uczniów Konrada Jażdżewskiego, czyli Marią i Waldemarem Chmielewskimi oraz Ewą Niesiołowską. W latach 70. i 80. znaczący przyrost wiedzy zawdzięczamy Krzysztofowi Cyrkowi, również z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, który do lat 90. wieku prowadził intensywne prace w Zakolu Załęczańskim oraz w Łęgu Ręczyńskim nad Pilicą. W ostatnich 30 latach materiały schyłkowopaleolityczne były pozyskiwane m.in. w Aleksandrowie Łódzkim oraz w czasie ratowniczych prac w trakcie budowy inwestycji linowych czy KWB w Bełchatowie. Obok archeologów z ośrodka łódzkiego na terenie Polski Środkowej prace prowadzili także badacze z Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz m.in. z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Poznaniu.

Prace kilku pokoleń archeologów w Polsce Środkowej dostarczyły zarówno bardzo bogatych, wielotysięcznych zespołów schyłkowopaleolitycznych jak i odkryć pojedynczych zabytków krzemiennych. Ważną kwestią związaną z ośrodkiem łódzkim, która pozwala z nadzieją spojrzeć na przyrost wiedzy o życiu ludzi w końcu paleolitu są intensywne prace geologów, geomorfologów oraz palinologów na torfowiskach w Polsce Środkowej. Wszystko to ma genezę w dawnej współpracy prof. Jana Dylika z Marią i Waldemarem Chmielewskimi. Z ostatnich lat można wymienić prace w Aleksandrowie Łódzkim, Bęczkowicach, Kożminie czy Żabieńcu. Połączenie danych archeologicznych i środowiskowych może przynieść ciekawe rezultaty i pokazać, że obszar położony pomiędzy Wartą, Bzurą i Pilicą jest istotnym element „paleolitycznej giga układanki” w Europie.