Zbrodnia pomorska 1939 to nowe pojęcie w polskiej historiografii, które ma obejmować ogół masowych zbrodni, do których dopuścili się Niemcy na Pomorzu Gdańskim po 1 września 1939 r. Polityka totalnej germanizacji tego terenu, czego zwieńczeniem miała być transformacja polskiego Pomorza Gdańskiego w niemieckie Prusy Zachodnie, opierała się o eksterminację wybranych kategorii obywateli II RP. Do końca grudnia 1939 r. tylko na Pomorzu Gdańskim miało zostać wymordowanych ok. 20–30 000 ludzkich istnień. Wśród nich byli przedstawiciele lokalnych elit społecznych, politycznych, kulturalnych. Kilka tysięcy ofiar to osoby umysłowe chore z pomorskich szpitali lub też zwożone do nich w celu eksterminacji. Życie straciło także wielu chłopów i robotników. Wśród rozstrzeliwanych byli także członkowie nielicznej pomorskiej społeczności żydowskiej.
Zwłoki ofiar były zwykle ukrywane w grobach masowych. One w istocie tworzą najbardziej przejmujące dziedzictwo i dowody ludobójstwa, do którego doszło jesienią 1939 r. na północy naszego kraju. W ramach realizacji „Archeologii Zbrodni pomorskiej 1939” poszukiwano m.in. materialnych śladów tych wydarzeń. Jednym z badanych miejsc była Dolina Śmierci w Chojnicach. Załączony film stanowi podsumowanie wykonanych prac projektowych na przykładzie odkryć dokonanych w chojnickim miejscu kaźni.